Eindverhandelingen/thesissen/bachelor of masterproeven

Cyberpesten is een fenomeen dat aan een opmars bezig was en nog steeds is. Cyberpesten verschilt van het klassieke pesten, aangezien het hier gaat om pesten via digitale wegen. Dit kan via sociale netwerksites, de mobiele telefoon, chatsites, enzovoort. Daarnaast zijn er verschillende vormen van cyberpesten, zoals het hacken van een profiel, gemene geruchten online plaatsen, cyberstalken, enzovoort. De jongeren weten vaak niet door wie ze gepest worden, wat de impact nog groter maakt. Bovendien kunnen de gevolgen van cyberpesten zeer dramatisch zijn, wanneer het niet op tijd gestopt wordt.

Pesten op de basisschool blijkt een serieus probleem te zijn op zowel korte als lange termijn. Het kan gezien worden als een poging om sociale status in een groep te winnen en te behouden. Dit onderzoek richtte zich op verschillen in sociale competentie bij meerdere typen daders van pesten. Hiervoor werd gebruik gemaakt van bestaande data van een landelijk onderzoek over pesten en sociale competentie van het Dutch Consortium on Bullying. Via een multivariate variantieanalyse werd gekeken of er verschil bestaat tussen typen daders onderling en tussen daders en controlekinderen op verschillende afhankelijke variabelen die samen sociale competentie omvatte.

Pesten is een veelomvattend probleem dat ook onder kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) binnen het Speciaal Basisonderwijs (SBO) voorkomt. Dit onderzoek verschaft wetenschappelijke kennis en implicaties voor pestinterventies. De doelstelling van dit onderzoek was inzicht verkrijgen in het verschil in prevalentie van ervaren pestgedrag op SBO scholen bij leerlingen van 9 tot en met 13 jaar met ASS (n = 25) in vergelijking met leerlingen zonder ASS (n = 72) naar sekse en leerjaar en in de aard en aanpak door scholen en docenten van ervaren pestgedrag bij leerlingen met ASS. De ervaren prevalentie werd kwantitatief onderzocht middels vragenlijsten.

In deze these wordt de bestaande literatuur behandeld over pesten op het werk. Gemiddeld 10% van de beroepsbevolking heeft wel eens te maken met pesten op het werk en zowel voor gepesten als voor de organisatie zijn er ernstige gevolgen. Er is gekeken naar de oorzaken en gevolgen van pesten op het werk voor de gepeste en hoe de gepesten om gaan met de situatie.

Wat zijn de ervaringen en noden omtrent cyberpesten, zowel bij leerlingen in het secundair onderwijs, als bij leerlingbegeleiders en PCLB-medewerkers? Voor het antwoord op deze vraag werd er d.m.v. enquêtes bij leerlingen, en gesprekken met leerlingbegeleiders en PCLB-medewerkers een onderzoek gevoerd. Omdat mijn stage grotendeels plaatsvond in de Provinciale Handelsschool te Hasselt ondervraagde ik 236 leerlingen uit deze school en voerde ik gesprekken met enkele leerlingbegeleiders.

Internet is een medium dat haast niet meer weg is te denken uit het dagelijks leven, ook niet uit het leven van adolescenten. Naast de vele positieve kanten van het internet, brengt het echter ook gevaren met zich mee. Adolescenten zijn geen passieve gebruikers maar bevinden zich in een levensfase, waarin ze door het maken van keuzes in aanraking kunnen komen met deze gevaren. Deze studie onderzoekt met welke internetrisico’s Nederlandse adolescenten, door vertoning van risicogedrag (het bewust opzoeken van gevaren) in aanraking zijn gekomen en welke invloed ouders en peers hebben op dit risicogedrag.

In huidig onderzoek is er gekeken naar de kosten en baten van pesten vanuit het perspectief van de dader, in vergelijking met slachtoffers en niet-betrokken kinderen. Hierbij is er voornamelijk gelet op internaliserende gedragsproblemen, sociale acceptatie, zelfbeeld, resource control en perceived popularity. Om dit te onderzoeken is er gebruik gemaakt van peer-, zelf- en leerkrachtrapportages. Uit dit onderzoek is gebleken dat er veel baten en weinig kosten zijn voor daders. Daders zijn populairder, verkrijgen gemakkelijker bronnen, hebben weinig tot geen internaliserende gedragsproblemen en hebben het gevoel geaccepteerd te worden door leeftijdsgenoten.

Deze masterproef wil verslag uitbrengen van een studie naar de kwaliteit van het geschreven pestbeleid in stedelijke, lagere scholen in de stad Antwerpen. De literatuurstudie bestaat uit twee delen. Het eerste deel beschrijft het juridisch kader waarmee Vlaamse scholen rekening moeten houden in het uittekenen van een pestbeleid. Hier wordt duidelijk dat het Verdrag van de Rechten van het Kind een belangrijke bron voor normering terzake is. Daarentegen heeft Vlaanderen zelf geen wettelijk kader ontwikkeld dat inspeelt op deze materie.

In dit rapport is onderzocht wat de nieuwe vormen van pesten via social media onder jongeren tussen 12 en 16 jaar zijn, hoe vaak deze voorkomen en wat volgens jongeren de beste manier is om het probleem aan te pakken. Daarnaast is Media Rakkers een advies gegeven over de inhoud van een handboek waar zij momenteel aan schrijven. Dit boek richt zich op ouders, docenten en scholen en gaat over social media, online pesten en de aanpak daarvan. Er is onderzoek gedaan in de vorm van een literatuuronderzoek, kwantitatief onderzoek door het afnemen van 414 enquêtes onder jongeren en kwalitatief onderzoek door het houden van 5 semigestructureerde interviews met jongeren.

Deze studie richtte zich op de relatie tussen early pubertal timing en de mate van populariteit van adolescenten (peer-perceived popularity). Er werd verwacht dat een vroege start van de puberteit zou leiden tot meer probleemgedrag, hier gedefinieerd als pesten en normbrekend gedrag. Dit zou vervolgens leiden tot een toename van populariteit. Het onderzoek gebruikte data uit het SNARE (Social Network Analysis of Risk Behavior in Early adolescence) project. Dit is een longitudinaal onderzoek waaraan 1228 eerste en tweede klas scholieren deelnamen (Mleeftijd=13.08 jaar).

De gevolgen van pesterijen op het werk kunnen voor het slachtoffer aanzienlijk zijn. Niet
alleen de gepeste personen lijden eronder, ook de collega’s en de organisatie. In dit
onderzoek, een vergelijkend onderzoek wordt door middel van vragenlijsten gekeken naar
het vóórkomen van pesten, de relatie tussen pesten, werktevredenheid, de wens om te
vertrekken, het ziekteverzuim en het organisatieklimaat. Er worden twee groepen
(verpleegkundig personeel versus de gemiddelde beroepsbevolking) met elkaar
vergeleken. Verwacht wordt dat verpleegkundigen vaker gepest worden dan de

In de huidige studie werd de persoonlijkheid onderzocht van pestkoppen, slachtoffers en kinderen die niet betrokken zijn bij het pesten in een steekproef van leerlingen uit het vijfde en zesje jaar lager onderwijs (N = 660). Bovendien werd nagegaan in welke mate prototypische persoonlijkheidsbeoordelingen van pestkoppen en slachtoffers door lagere schoolleerkrachten (N = 72) stroken met de realiteit. Tot slot werd onderzocht of deze prototypische beoordelingen beïnvloed worden door specifieke leerkracht eigenschappen.

Hoe wegen sociale media op vriendschap bij jongeren? Vrienden skippen, de kunst van taggen en eindeloze streaks: Debra De Groote onderzocht de digitale druk die dat teweeg brengt. “Als jij het online wereldje van je leerlingen kent, kan je conflicten sneller ontmijnen.” Debra De Groote: “Ik onderzocht bij jongeren tussen 13 en 15 jaar wat de invloed is van sociale media op hun vriendschapsrelaties. Voor alle duidelijkheid: uit die online contacten vloeit veel positiefs voort.