Cyberpesten! Appermans Evy De Neve Karen Muller Fabian Pollaris Linda

In ons project cyberpesten hebben we als doelgroep bijzondere jeugdzorg toegewezen gekregen en de opdracht was om hiervoor preventiepakketten te ontwikkelen. Deze opdrachtformulering bracht het probleem met zich mee dat we hier zowel voor ouders, opvoeders en jongeren zouden werken. Daarom hebben we als projectgroep het besluit genomen ons te beperken tot de opvoeders/begeleiders uit de bijzondere jeugdzorg, aangezien we er vanuit gaan dat zij het best geplaatst zijn preventief met deze jongeren te werken. Tevens is het voor opvoeders/begeleiders nuttig om over te parate kennis van internet- en andere ICT-mogelijkheden te beschikken en de gevaren ervan in te schatten. Om jongeren te kunnen bereiken is het noodzakelijk dat de opvoeders binnen de leefwereld van jongeren staan. ICT en GSM nemen hier dan ook een belangrijke plaats in.

Doordat iedereen van onze groep een grote interesse had voor het onderwerp ‘cyberpesten’ was er meteen een gezamenlijke basismotivatie om onze schouders te zetten onder het project. Met het idee in het achterhoofd dat we baanbrekend werk konden leveren, zijn we vol ijver en goede moed begonnen! We hoopten door dit project een mogelijke aanzet tot (deel)oplossing te geven om de verharding in de maatschappij tegen te gaan. We gaan er immers vanuit dat de huidige problematiek rond cyberpesten zich meer en meer manifesteert als een vicieuze cirkel. Hiermee bedoelen we dat sommige jongeren die slachtoffer zijn van cyberpesterijen wel eens geneigd zijn zelf als dader op te treden en het terugslaan met dezelfde middelen als eigen verdedigingswapen gebruiken. Op deze manier worden nog meer kinderen en jongeren het slachtoffer van pestpraktijken en wordt reageren met terug(cyber)pesten een veelgebruikt copingmechanisme om zichzelf te handhaven in de maatschappij.
Daarom vinden we het noodzakelijk dat er in de eerste plaats aandacht wordt besteed aan de preventie van cyberpesten en de sociale weerbaarheid van jongeren en kinderen. Wanneer er tegelijkertijd aan deze elementen wordt gewerkt denken we dat het mogelijk is de vicieuze cirkel te doorbreken en de verharding van de maatschappij tegen te gaan. “Meer liefde en respect voor elkaar en minder egoïsme en agressie in onze samenleving” is ons streefdoel.
Onze fundamentele visie wordt eenvoudig samengevat in de volgende uitspraak: “Cyberpesten gaat hand in hand met het klassieke pesten”. We beschouwen cyberpesten als een uitbreiding van het pesten naar het pesten in de thuissituatie. Jongeren worden niet langer alleen gepest tijdens de schooluren, maar ook via de computer in hun eigen slaapkamer. De ontwikkeling van cyberpesten is een gevolg van de explosieve evolutie in ICT en GSM (de nieuwe media). Uit onderzoek is gebleken dat deze beide meestal samen voorkomen, maar er zijn natuurlijk de nodige uitzonderingen die de regel bevestigen.
Deel 1 handelt over de theoretische achtergronden en omkadering van het begrip cyberpesten. We hebben lang getwijfeld maar na het overlopen van verschillende mogelijkheden zijn we tot een consensus gekomen die een systematische en logische opbouw in zich draagt. In het 1ste hoofdstuk hebben we getracht het begrip ‘cyberpesten’ in al zijn facetten en actoren helder en duidelijk uit te leggen. Daarna hebben we in hoofdstuk 2 een beeld proberen te schetsen over de impact die de nieuwe media in het leven van jongeren heeft. Daarnaast hebben we een overzicht gegeven van computerprogramma’s die voor het onderwerp relevant zijn en van de GSM. Aangezien er op het internet en in de literatuur weinig tot geen verwijzingen naar de wetgeving rond deze
problematiek aanwezig waren leek het ons noodzakelijk een hoofdstuk deze materie uit te diepen. Tenslotte hebben we het laatste hoofdstuk gewijd aan de orthopedagogische context. Het doel van dit hoofdstuk was op zoek te gaan naar concrete handvaten om als opvoeder aan de slag te gaan wanneer men in aanraking komt met de cyberpestproblematiek.